Πως και ποιες αποδείξεις «περνάνε» στην εφορία

Αναλυτική εγκύκλιο για την εφαρμογή του νέου φορολογικού νόμου, στην οποία περιγράφεται μεταξύ άλλων η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την υποβολή των αποδείξεων στην εφορία προκειμένου να υπάρχει η αναγνώριση του αφορολογήτου ορίου των €12.000, έστειλε την Τετάρτη το Υπουργείο Οικονομικών.

Σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν ,οι φορολογούμενοι υποβάλλουν τις αποδείξεις δαπανών σε ειδική ηλεκτρονική φόρμα ή σε κλειστό φάκελο στην αρμόδια για τη φορολογία του εισοδήματός του ΔΟΥ στον οποίο θα αναγράφονται:

α. Το ονοματεπώνυμο, και ο ΑΦΜ του υπόχρεου
β. ο αριθμός των αποδείξεων και
γ. το συνολικό ποσό αυτών

Ο φάκελος θα παραμένει κλειστός στη ΔΟΥ μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων. Μετά την ολοκλήρωση της υποβολής των δηλώσεων θα ανοιχθούν και θα πραγματοποιηθεί δειγματοληπτικός έλεγχος.

Για την αναγνώριση των αποδείξεων από τη Φορολογική Αρχή απαιτείται να διακρίνεται η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης, ο ΑΦΜ αυτής, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό. «Σε περίπτωση κατά την οποία η απόδειξη δεν είναι τυπωμένη με έντονα στοιχεία και πιθανολογείται η πλήρης εξαφάνισή τους ο φορολογούμενος πρέπει να επαναλάβει τα προαναφερθέντα στοιχεία (επωνυμία της επιχείρησης, ΑΦΜ, ημερομηνία και ποσά), ούτως ώστε να καθίσταται στη συνέχεια εφικτός ο έλεγχός τους από τη Φορολογούσα Αρχή» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο.

Κατά τα λοιπά στην εγκύκλιο ορίζεται ότι :

• Το αφορολόγητο είναι €12.000 για όλους τους φορολογούμενους αλλά η χορήγησή του συνδέεται άμεσα με τις δαπάνες που πραγματοποιεί ο φορολογούμενος.
• Στις αποδείξεις που μετράνε για το αφορολόγητο αναγνωρίζονται μόνο δαπάνες εντός Ελλάδας, για την αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών.
• Μετράνε και τα ειδικά στοιχεία που εκδίδουν οι επιχειρήσεις λόγω των συγκεκριμένων υπηρεσιών που παρέχουν (π.χ. αποδείξεις των Ε.Λ.Τ.Α., εταιριών Courier, πινακίδια χρηματιστηριακών εταιριών για την αμοιβή των παρεχόμενων υπηρεσιών μόνο, κλπ). Αντίθετα, δεν εκπίπτει το κόστος αγοράς κρατικών λαχείων, τα ποσά που καταβάλλονται για τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια (πχ. ΚΙΝΟ, ΣΤΟΙΧΗΜΑ, κλπ) και η δαπάνη εισόδου σε ΚΑΖΙΝΟ.
• Αναγνωρίζεται επίσης και η δαπάνη για παροχή υπηρεσιών από συμβολαιογράφο για σύνταξη συμβολαίου απόκτησης ακινήτου, εφόσον βέβαια η δαπάνη αυτή δεν εμπίπτει στις αντικειμενικές δαπάνες του άρθρου 17 του ΚΦΕ (π.χ. γονική παροχή ή δωρεά). Όταν στις περιπτώσεις αυτές η αμοιβή του συμβολαιογράφου αναγράφεται στο συμβόλαιο, τότε για την απόδειξη της πραγματοποίησης αυτής της δαπάνης επισυνάπτονται από τον φορολογούμενο φωτοτυπίες των σελίδων του συμβολαίου από τις οποίες προκύπτει η δαπάνη.
• Εξαιρούνται και δε λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, οι δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες γενικά, για εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο και όσες δαπάνες με βάση άλλες φορολογικές διατάξεις λαμβάνονται υπόψη για φορολογικές ελαφρύνσεις.
• Έτσι δεν λαμβάνονται υποψη δαπάνες για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου, πλοίων αναψυχής, αυτοκινήτων, δίτροχων κλπ. οχημάτων, για ανέγερση ακινήτου, για τοκοχρεωλυτική απόσβεση δανείων ή πιστώσεων κλπ., δαπάνες οι οποίες αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου, δηλαδή οι δαπάνες για ασφάλιση ζωής ή θανάτου, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταμεία ασφάλισης του φορολογούμενου, οι τόκοι στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης κλπ, οι δαπάνες της παρ. 3 του άρθρου 9 του ΚΦΕ, ποσοστό των οποίων μειώνει το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική κλίμακα ,δηλαδή τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης, οι δαπάνες για ενοίκιο κύριας κατοικίας, για παράδοση κατ' οίκον μαθημάτων ή για φροντιστήρια, για τόκους στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας, για δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών κλπ, όπως και δαπάνες, ποσοστό των οποίων εκπίπτει από το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων, δηλαδή για ασφάλιστρα πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρων για δίκες μισθωτικών διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας κατ' ορόφους.
• Για την κάλυψη του αφορολογήτου απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 10% του ατομικού εισοδήματός του το οποίο φορολογείται με τις γενικές διατάξεις αν αυτό είναι μέχρι δώδεκα χιλιάδες (€12.000) και αν είναι μεγαλύτερο από δώδεκα χιλιάδες (€12.000) ευρώ, στο τριάντα τοις εκατό (30%) για το τμήμα αυτού πάνω από τα δώδεκα χιλιάδες (€12.000) ευρώ. Η προσαύξηση του αφορολογήτου ποσού του υπόχρεου λόγω των τέκνων που τον βαρύνουν δε συνδέεται με προσκόμιση αποδείξεων δαπανών. Για ατομικό εισόδημα μέχρι έξι χιλιάδες ευρώ (€6.000) δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων δαπανών.
• Όταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες και μέχρι δεκαπέντε χιλιάδες (€15.000) ευρώ ατομικά ή τριάντα χιλιάδων (€30.000) ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται και μείωση φόρου ίση με το δέκα τοις εκατό (10%) της διαφοράς μεταξύ των δηλούμενων και των απαιτούμενων δαπανών. Όταν οι δαπάνες είναι λιγότερες από τις απαιτούμενες, ο φορολογούμενος επιβαρύνεται με ποσοστό φόρου ίσο με το δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού των δαπανών που υπολείπεται.
• Για ατομικό εισόδημα άνω των σαράντα οχτώ χιλιάδων (€48.000) ευρώ, οι απαιτούμενες δαπάνες είναι δώδεκα χιλιάδες ευρώ (€12.000) και οι δηλούμενες δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (€15.000) ατομικά ή τριάντα χιλιάδες ευρώ (€30.000) για οικογένεια.
• Το ποσό των δαπανών μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους που δηλώνεται με την αρχική δήλωσή τους και φορολογείται με τις γενικές διατάξεις. Επιπλέον προβλέπεται και μεταφορά ποσού δαπανών από τον έναν σύζυγο στον άλλον, εφόσον έχει καλύψει το αφορολόγητο ποσό του.

Οι δαπάνες κοινοχρήστων

Στις αποδείξεις που συνδέονται με το αφορολόγητο δεν περνάνε οι δαπάνες εξόφλησης λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης αλλά αναγνωρίζονται οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινόχρηστων μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.

Στις περιπτώσεις αυτές ο διαχειριστής της πολυκατοικίας θα εκδίδει και θα χορηγεί σε κάθε συνιδιοκτήτη ή ενοικιαστή κατά περίπτωση (ανάλογα με το ποιόν βαρύνει η δαπάνη αυτή), συγκεντρωτική κατάσταση των ετήσιων δαπανών της πολυκατοικίας, στην οποία θα εμφανίζεται το ποσό των κοινόχρηστων δαπανών που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του αφορολογήτου ποσού.

Από την κατάσταση αυτή θα προκύπτει αναλυτικά το είδος της δαπάνης, αριθμός του τιμολογίου ή της απόδειξης λιανικής πώλησης, του τιμολογίου ή της απόδειξης παροχής υπηρεσιών, το ποσό της δαπάνης, καθώς και η κατανομή του συνόλου των δαπανών αυτών στον κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο κατά περίπτωση, ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας κάθε οριζόντιας ιδιοκτησίας στους κοινόχρηστους χώρους. Αντίγραφο της συγκεντρωτικής κατάστασης θα συνυποβάλλεται από κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο, κατά περίπτωση, μαζί με τις λοιπές αποδείξεις δαπανών και το αναγραφόμενο ποσοστό δαπάνης θα συναθροίζεται με τις λοιπές δαπάνες που καλύπτουν το αφορολόγητο ποσό. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών στοιχείων των κοινόχρηστων δαπανών θα διαφυλάσσονται από το διαχειριστή της πολυκατοικίας.

Ποιοι γλιτώνουν τις αποδείξεις

Το αφορολόγητο ποσό, χωρίς να προσκομίσουν αποδείξεις δικαιούνται :
α) οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή
β) όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας,
γ) οι φυλακισμένοι και
δ) οι κάτοικοι κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματός τους.

Επισημαίνεται ότι οι λοιποί κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα δεν προσκομίζουν αποδείξεις δαπανών, δεδομένου ότι δεν δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της φορολογικής κλίμακας.

Μερικά παραδείγματα

1ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Ετήσιο δηλούμενο εισόδημα :
Υπόχρεου: €25.500
Συζύγου: €6.000 »
Οικογενειακό: €31.500 »
Δηλούμενο ποσό αποδείξεων €5.250
Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων:
Υπόχρεου : (12.000Χ10%)+(13.500Χ30%)=1.200+4050=€5.250
Συζύγου : Δεν απαιτούνται λόγω ποσού εισοδήματος
Στο παράδειγμα αυτό η σύζυγος, λόγω ποσού εισοδήματος, δεν έχει υποχρέωση να προσκομίσει αποδείξεις και οι προσκομιζόμενες αποδείξεις των €5.250 χρησιμοποιούνται όλες από τον υπόχρεο, ο οποίος δικαιούται το αφορολόγητο ποσό των €12.000.

2ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ :
Ετήσιο δηλούμενο εισόδημα:
Υπόχρεου : €28.300
Συζύγου : €16.800 »
Οικογενειακό : €45.100 »
Δηλούμενο ποσό αποδείξεων: (€5.500)

Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων:
Υπόχρεου : (12.000Χ10%)+(16.300Χ30%)=1.200+4.890= €6.090
Συζύγου : (12.000Χ10%)+(4.800Χ30%)=1.200+ 1.440= €2.640
Συνολικό ποσό : 8.730
Επιμερισμός ποσού δηλούμενων αποδείξεων:
Υπόχρεου : 5.500Χ (28.300/45.100)= €3.451,22
Συζύγου : 5.500Χ (16.800/451003)= €2.048,78
Επιβάρυνση φόρου:
Υπόχρεου : 6.090-3.451,22 = 2638,78Χ10%=€263,88
Συζύγου : 2.640-2.048,78 = 591,22Χ10%= €59,12 »
Συνολική €323
Αφορολόγητο ποσό φορολογουμένου : €12.000
συζύγου : €12.000